Nominal Ölçek ve Sıralı Ölçek dört tanesinden ikisi
değişken ölçüm ölçekleri
. Bu ölçüm ölçeklerinin her ikisi de anketler/anketleranketler ve bunların müteakip istatistiksel analizleri. Nominal ve Ordinal ölçek arasındaki fark, her birinin sunduğu ayrıntılar ve bilgiler nedeniyle pazar araştırması analiz yöntemleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
Nominal Ölçek, “isimlerle ilgili” anlamına gelen Latince “nomalis” kelimesinden türetilmiştir ve genellikle kategorileri belirtmek için kullanılır. Bu kategoriler, toplanan verilerin analizi için ayrılmış karşılık gelen numaralara sahiptir. Örneğin, bir kişinin cinsiyeti, etnik kökeni, saç rengi vb. nominal bir ölçek için veri olarak kabul edilir.
Ordinal Ölçek ise bilgilerin belirli bir sıraya göre, yani birbirleriyle karşılaştırmalı olarak düzenlenmesini ve her bir parametrenin (değişkenin) “sıralanmasını” içerir. Örneğin, bir müşteri bir perakende satış noktasından alışveriş yaptıktan sonra, kendisinden bir kiosk anketi doldurması istenir: “1-5 arası bir ölçekte, alışveriş deneyiminiz nasıldı?” –
- 1 son derece yetersiz, 2 yetersiz, 3 nötr, 4 tatmin edici ve 5 son derece tatmin edici olduğunu göstermektedir.
- Burada, toplanan veriler sıralı ölçekte olacaktır, çünkü her bir cevap seçeneğiyle ilişkili bir sıra vardır, yani 2, 4’ten düşüktür ve 4, 5’ten düşüktür.
- Ancak, ordinal ölçekte, 4 (tatmin edici) ve 2 (tatmin edici değil) arasındaki farkın 5 (son derece tatmin edici) ve 3 (nötr) arasındaki farkla aynı olması zorunlu değildir, çünkü sayı niceliksel ölçüm için değil, sadece etiketleme amaçlıdır.
Her istatistikçi bu farkı tam olarak diğer iki değişken ölçeği gibi değerlendirmelidir, yani
Aralık
ve
Oran
açıkça hesaplanır. Nominal ve Ordinal ölçekler hakkındaki tartışmaya geçmeden önce, burada Nominal ve Ordinal ölçüm seviyelerinin kısa bir açıklaması yer almaktadır
Nominal Ölçüm Seviyesi: Nominal ölçüm seviyesinde, değişkenler isimleriyle ayırt edilir. Bu değişkenlerin kendileriyle ilişkili bir sırası veya hiyerarşisi yoktur.
İsimlerle ilişkilendirilen sayılar, kendileriyle bağlantılı hiçbir matematiksel yönü olmayan etiketlerden ibarettir. Bu değişkenler tanımlayıcı niteliktedir. İstatistik açısından nominal ölçek, anlaşılması ve uygulanması en kolay ölçektir. Bu değişkenler Erkek/Kadın, Evet/Hayır gibi en az iki bölüme sahiptir.
Bu ölçeğin sayısal bir değeri yoktur, örneğin – cinsiyet, etnik köken, ırk vb.
Ordinal Ölçüm Düzeyi: Sıralı ölçüm düzeyinde, değişkenlerin sırası kritik önem taşır. Bu değişkenler arasındaki fark belirlenmemiştir ve bu ölçüm ölçeğinin ayrılmaz bir parçası değildir.
Değişkenler tanımlanmış ve tanımlanan bu değişkenlerin her birine bir değer atanarak açıklanmıştır. İçinde
pazar araştırması
sıralı ölçekler göreceli algıları, seçimleri ve geri bildirimleri analiz etmek için kullanılır, yani pazarlamacılar müşteri memnuniyetinin veya mutluluğunun derecesini değerlendirebilir, haber bültenlerinin daha sık çıkıp çıkmaması gerektiğini anlayabilir vb.
Nominal ve Ordinal Ölçekler: Farklılık Noktaları
Herhangi bir işletmede, farklı ölçüm değişkenlerinin bilinmesi, işletme sahiplerinin iyi bilgilendirilmiş ve istatistiksel kararlar almasına olanak tanıdığı için bir ön koşuldur. Her ölçüm ölçeği benzersiz bir ayrıntı derecesi sunar, örneğin Nominal ölçek temel ayrıntı sunar ve Oran maksimum ayrıntı sunar.
Faktörler | Nominal Ölçek | Sıralı Ölçek |
Açıklama | Bu ölçeğin değişkenleri, isimlendirilmeleri ile ayırt edilir ve başka hiçbir faktör yoktur.
Değişkenlerin nominal ölçekte yer aldığı zımni bir sıra yoktur |
Bu değişkenler arasında doğal olarak oluşan bir düzen mevcuttur ancak değişkenler arasındaki fark bilinmemektedir.
Bu ölçekte iki değişken arasındaki farkın değeri hesaplanamaz. Örneğin, beden sıralaması küçük, orta, büyük, ekstra büyük şeklindedir. Ama Küçük – Orta ≠ Büyük – Ekstra Büyük. |
Niceliksel Değer Derecesi | Bu ölçekteki değişkenlerle ilişkili herhangi bir nicel değer bulunmamaktadır. Bunun yerine, niteliksel bir ölçüm ölçeğidir. | Nicel değerler sıralı değişkenlerle bağlantılıdır ancak bu değişkenler üzerinde aritmetik değerlendirme yapılamaz. |
Temel Farklılaştırıcılar |
|
|
Örnekler |
|
|