Katılımcılar, açıkça sorulduğunda derin içsel motivasyonlarını ve tutumlarını sıklıkla ifade etmemektedir. Katılımcılar bu belirli tutumların farkında olmayabilir veya niyetlerinin kötü olduğunu düşünebilir.
Katılımcılar, projektif teknikleri kullanarak nesnel veya öznel fikir ve inançlarını diğer kişilere ve hatta cansız nesnelere yansıtabilirler. Dolayısıyla, katılımcının diğer insanlar hakkında söylediklerinden, katılımcının gerçek duyguları çıkarılabilir.
Projektif teknikler çoğu zaman bir kişi veya küçük bir grupla yapılan görüşmelerde kullanılır. Lütfen bu blogda projektif teknikler, tanımı ve örnekleri hakkında bilgi edinin.
Projektif tekniklerin tanımı
Projektif teknikler, bir kişinin kişiliğini değerlendirmenin birçok yoludur ve deneğin sıklıkla tuhaf cevaplarını ortaya çıkarmak için önceden belirlenmiş bir dizi rastgele girdiye dayanır.
Psikologlar, insanlar hakkında bilgi edinmenin dolaylı ve yapılandırılmamış yolları olan projektif teknikler geliştirmişlerdir. Doğrudan sorgulama yoluyla bulunamayan gizli güdüleri, dürtüleri veya niyetleri keşfetmek için katılımcıların projeksiyonlarını kullanırlar, çünkü katılımcı ya söylemek istemez ya da kendisi anlayamaz.
Basit görünmesine rağmen, projektif teknikler, testlerin tasarlanmasına ve uygun şekilde değerlendirilmesine yardımcı olmak için genellikle lisanslı bir psikoloğun yardımını gerektirir.
Projektif teknikler
Projektif teknikler, tutum anketlerinde veya motivasyon araştırmalarında çok önemlidir. Projektif teknikler, katılımcıların kendilerini mahcup hissetmeden görüşlerini dile getirebilmeleri açısından faydalıdır. Bu teknikler, katılımcıların farkında olmadan kendi tutum ve duygularını araştırma konusuna yansıtmalarına yardımcı olur.
Temel Projektif Tekniklerden bazıları şunlardır:
-
Kelime İlişkilendirme Testi.
Kelime ilişkilendirme testleri çeşitli bağlamlarda uygulanabilir:
- Katılımcılara rastgele bir sırayla bir dizi kelime veya ifade verilebilir, ardından akıllarına gelen ilk kelime veya ifadeyi söylemeleri veya yazmaları istenebilir.
- Katılımcılara belirli marka isimlerini duyduklarında akıllarına hemen hangi kelime veya ifadenin geldiği sorulmuştur.
- Katılımcılar ayrıca sloganlar ve bunların ne anlama geldiği konusunda da sorgulanabilir;
- Katılımcılardan bir “insan niteliği” belirtmeleri veya tanımlayıcı bir terimi cansız bir nesne veya ürünle eşleştirerek karakterize etmeleri istenmiştir.
Örneğin, turizm uzmanlarından oluşan bir ekipten, toplulukları için stratejik bir pazarlama planı geliştirmenin bir parçası olarak bölgelerindeki hem köyler hem de kasabalar için kişilik niteliklerini veya “insani özellikleri” belirlemeleri istenmiştir.
HAKKINDA DAHA FAZLA BILGI EDININ: Kişilik Anketi
Turizm sektörü temsilcilerinin çoğunluğu kentsel alanlardan geliyordu ve pazarlama girişimlerinde metropol alanların tarihsel olarak göz ardı edildiğini şiddetle dile getirdiler.
Bu ve diğer deneyler sayesinde, kırsal alanların destinasyonun genel çekiciliğinin önemli bir yönü olduğunu ve herhangi bir pazarlama stratejisinde temel bileşenler olarak vurgulanmaları gerektiğini fark ettiler.
-
Tamamlama Testi.
Cümle tamamlama yöntemi, yanıtlayıcılardan yarım bırakılmış cümleleri tamamlamalarını ister. Bu ifadeler genellikle üçüncü şahıs ağzından yazılır ve belirsizliğe eğilimlidir.
Katılımcının kişiliğine bağlı olarak, örneğin aşağıdaki cümleler çeşitli çarpıcı şekillerde tamamlanabilir:
- “Bir sahil kaçamağı…”
- “Tatil için dağları ziyaret etmek…”
- “Golfün amacı…”
- “Tipik bir birey kayak yapmayı düşünür…”
- “Müze ziyaretçileri genellikle…”
Genel olarak, cümle tamamlama testlerini anlamak kelime ilişkilendirme testlerini anlamaktan daha kolaydır çünkü sunulan cevaplar daha kapsamlıdır. Ancak, katılımcı ne yapmaya çalıştıklarını daha kolay anlayabilir ve bu da daha az samimi cevaplara yol açabilir.
Masal tamamlama testi bu tekniğin bir varyasyonudur. Katılımcıya kelimelerle veya görsellerle bir hikaye verilir ve daha sonra bunu kendi kelimeleriyle tamamlaması istenir.
-
Tematik Algı
Tematik Algı Testi (TAT), katılımcılardan bir veya daha fazla fotoğrafı gördükten sonra bir sahneyi, potansiyel karakter diyaloğunu ve/veya “anlatının” nasıl gelişebileceğini tanımlamalarını ister. Fotoğraf yorumlama tekniği bu nedenle TAT’ın bir diğer adıdır.
TAT, çeşitli ürünlerin özelliklerinin ortaya çıkarılmasından, belirli mal veya hizmetleri kullanabilecek insan türleri hakkında fikir oluşturmaya kadar birçok farklı bağlamda kullanılabilir.
Örneğin, örnek bir logo görüntülendikten sonra katılımcılara bu logoyu kullanacak destinasyonun niteliği ve bir turistin orada neler bulabileceği sorulmuştur. Konuşmalar arasında şunlar da vardı:
- Bu bana bahçeyi hatırlattı.
- Tartışmasız bir şekilde ülkenin en büyük şehridir.
- Empire State Binası tam şurada, New York havası veriyor.
- Rahatlatıcı, gevşetici. Bölgesel bir odağı var çünkü bir ağaç kırsal alan görüşünüzü engelliyor ve arka planda şehri ve binaları görebiliyorsunuz.
-
İfade Teknikleri.
İfade tekniği, katılımcıların derinlerde yatan ve kişiyi kötü yansıttığı şeklinde yorumlanabilecek inanç ve tutumlarını elde etmek için diğer tüm projektif tekniklerden daha sık kullanılır. İnsanlar genellikle kendilerini “erdemler” olarak tanımlarken, başkalarını “kötü alışkanlıklar” olarak algılarlar.
Örneğin, bir kişiye neden Alaska gemi seyahatine çıkmaya karar verdiği sorulduğunda, cevap manzaranın yüksek kalitesi, ilgi çekici insanlarla bağlantı kurma şansı veya yeni bir kültürü deneyimleme şansı olabilir.
Ancak aynı soru, bir komşunun neden böyle bir seyahate çıkabileceğine dair sorulduğunda, cevap pekala “övünme cazibesi” veya övünmek olabilir.
Katılımcılar, komşu, akraba veya arkadaş gibi bir başkası hakkında konuşma şansı verildiğinde, kendileri için sahip olduklarını kabul etmeyecekleri fikirleri tartışabilirler.
Üçüncü şahıs yaklaşımı, rol yapma veya uygulama dahil edilerek daha dinamik hale getirilebilir. Bu senaryoda, katılımcıdan üçüncü bir tarafın hareketlerini taklit etmesi veya duygularını dile getirmesi istenir.
Bu strateji, özellikle başkalarının nasıl davranacağını “bilen” ancak bunu her zaman sözlü olarak ifade edemeyen çocuklarla çalışırken oldukça faydalı olabilir.
Sonuç
Projektif teknikleri faydalı kılan birkaç faktör vardır. Bilinçaltı hakkında daha fazla bilgi edinmek için çok önemli olabilirler ve moderatörlü tartışmaya “farklı” bir şey katmak için yardımcı olabilirler.
Müşterilerin bir görüşü açıklamak için sadece basit bulabileceği konuları araştırırken, projektif teknikler yardımcı olur. Başarılı bir moderatör olmak istiyorsanız projektif tekniğin amacını unutmamalısınız.
Deneyim verilerinizi QuestionPro araştırmasına entegre ederek yeni bir ürün oluşturmak için gereken süreyi kısaltabilirsiniz. Pazardaki boşlukları tespit ederek yeni ürünleri hızla piyasaya sürebilirsiniz.
